Tüketime sunulan pirinçlerin, tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve pazarlamasının sağlanması amacıyla ürün özellikleri Türk Gıda Kodeksi Pirinç Tebliği’nce belirlenir.
Tebliğe göre pirinç tanesinin uzunluğu ve tipi etiket üzerinde belirtilmelidir. Bu bilgilendirme tam değirmenlenmiş, kepekli, kahverengi, yarı haşlanmış tüm pirinçler için yapılmak durumundadır.
Pirinç etiketinde “tane boyu” ve “tipi” örneği
Pirinçte tane uzunluğunedir?
Pirinç etiketi üzerinde tane uzunluğu yazılmalı ve aşağıdaki tabloya uygun olarak uzun, orta veya kısa taneli pirinç şeklinde belirtilmelidir.
Tane uzunluğu ifadesi, sadece pirinç tanesinin bir uçtan diğer uca uzunluğunu değil, aynı zamanda boyunun enine olan oranının da belirli ölçüde olmasını ifade eder.
Örneğin tabloda da göreceğiniz gibi orta taneli pirinç 5,2 mm’ den büyük 6 mm den küçük aynı zamanda boyunun enine oranı da 3 katından daha az olan pirinçtir.
Tebliğ kapsamındaki pirinçlerde tane uzunluğu ve uzunluk/genişlik oranları:
Tane Uzunluğu (mm)
Uzunluk/Genişlik Oranı
Uzun Taneli Pirinç (Tip A)
>6,7
2≤ – ≤3
Uzun Taneli Pirinç (Tip B)
>6,7
>3
Uzun Taneli Pirinç (Tip C)
6.0≤ – ≤6.7
2≤ – ≤3
Orta Taneli Pirinç
5,2< – <6,0
<3
Kısa Taneli Pirinç
≤5,2
<2
Türk Gıda Kodeksi Pirinç Tebliği Ek:2 Tebliğ No : 2010/60
Pirinç “Tane uzunluğu” örnekleri
Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse;
Uzun taneli tam değirmenlenmiş pirinçler (beyaz pirinç) pişirildiklerinde yumuşak ve tane tane olurlar. Pilav yapımında daha çok tercih edilirler.
Orta taneli beyaz pirinçler ise uzunlara göre nemli daha yapışkan olma eğilimlidirler.
Kısa taneli beyaz pirinçler yuvarlağa yakın bir yapıdadırlar ve piştiklerinde yapışkandırlar. Sütlaç, suşi gibi yemeklerin yapımında tercih nedenidirler.
Pirinç tipi nedir ?
Uzun taneli pirinçler Tip A,Tip B ve Tip C olarak 3 tipe ayrılırlar ve bu bilgi etikette yazılmak zorundadır.
Pirinç tipi ifadesi uzun taneli pirinçler için sözkonusudur. Kısa ve orta taneli pirinçler için tip tanımlaması yoktur.
Pirinç tipi örnekleri
Tip A : Uzun taneli pirinçlerden tane boyu 6,7 mm den uzun olup boyu eninden 2-3 kat daha fazla olan pirince denilmektedir. Bu tipteki pirinçler baldo çeşidinde görülebilir.
Tip B : Uzun taneli pirinçlerin 6,7 mm den büyük boyu eninden 3 kat ve daha fazla büyük olan pirinçlerdir. Bu tipteki pirinçler genellikle ince ve uzun yapılı basmati ve jasmin çeşitlerinde görülür.
Tip C : Uzun taneli pirinçlerden boyu 6 mm ile 6,7 mm arasında boyu eninden 2-3 kat büyük olan pirinçlerdir. Yani Tip A ya göre biraz kısa olabilir ama eni fazladır.Bu tip pirinçler osmancık çeşidinde görülür.
Kaynaklar
Türk Gıda Kodeksi Pirinç Tebliği (2010/60). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. 7 Ocak 2011 tarih ve 27808 sayılı Resmî Gazete,Ankara.
irri.org (Uluslararası Pirinç Araştırma Enstitüsü)
Tüketime sunulan pirinçlerin, tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve pazarlamasının sağlanması amacıyla ürün özellikleri Türk Gıda Kodeksi Pirinç Tebliği’nce belirlenir.
Tebliğe göre pirinç tanesinin uzunluğu ve tipi etiket üzerinde belirtilmelidir. Bu bilgilendirme tam değirmenlenmiş, kepekli, kahverengi, yarı haşlanmış tüm pirinçler için yapılmak durumundadır.
Pirinçte tane uzunluğu nedir ?
Pirinç etiketi üzerinde tane uzunluğu yazılmalı ve aşağıdaki tabloya uygun olarak uzun, orta veya kısa taneli pirinç şeklinde belirtilmelidir.
Tane uzunluğu ifadesi, sadece pirinç tanesinin bir uçtan diğer uca uzunluğunu değil, aynı zamanda boyunun enine olan oranının da belirli ölçüde olmasını ifade eder.
Örneğin tabloda da göreceğiniz gibi orta taneli pirinç 5,2 mm’ den büyük 6 mm den küçük aynı zamanda boyunun enine oranı da 3 katından daha az olan pirinçtir.
Tebliğ kapsamındaki pirinçlerde tane uzunluğu ve uzunluk/genişlik oranları:
Tebliğ No : 2010/60
Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse;
Pirinç tipi nedir ?
Uzun taneli pirinçler Tip A,Tip B ve Tip C olarak 3 tipe ayrılırlar ve bu bilgi etikette yazılmak zorundadır.
Pirinç tipi ifadesi uzun taneli pirinçler için sözkonusudur. Kısa ve orta taneli pirinçler için tip tanımlaması yoktur.
Tip A : Uzun taneli pirinçlerden tane boyu 6,7 mm den uzun olup boyu eninden 2-3 kat daha fazla olan pirince denilmektedir. Bu tipteki pirinçler baldo çeşidinde görülebilir.
Tip B : Uzun taneli pirinçlerin 6,7 mm den büyük boyu eninden 3 kat ve daha fazla büyük olan pirinçlerdir. Bu tipteki pirinçler genellikle ince ve uzun yapılı basmati ve jasmin çeşitlerinde görülür.
Tip C : Uzun taneli pirinçlerden boyu 6 mm ile 6,7 mm arasında boyu eninden 2-3 kat büyük olan pirinçlerdir. Yani Tip A ya göre biraz kısa olabilir ama eni fazladır.Bu tip pirinçler osmancık çeşidinde görülür.
Kaynaklar