“Uluslararası Pirinç Araştırma Enstitüsü (Irri) ” 1960 yılında kurulmuş merkezi Filipinler’de bulunan uluslararası bir tarımsal araştırma ve eğitim kuruluşudur. Enstitünün 17 pirinç yetiştirici ülkede ofisi ve bir “Pirinç Gen Bankası” bulunmaktadır. Dünyanın her yanındaki ülkeler, pirinç çeşitlerini bu bankaya göndererek, hem güvenle saklanmalarını hem de kamu yararı için kullanılmalarını sağlamaktadır. Banka Aralık 2019 tarihi itibariyle 132.000′ nin üzerinde farklı pirinç tohumunu (yabani çeşitler dahil) muhafaza ettiğini açıklanmıştır.
Tüketici olarak, bazı pirinç çeşitlerini kolaylıkla tanıyabilir ve birbirlerinden ayırt edebiliriz. Ancak zamanla ıslah ve melezleme çalışmalarıyla morfolojik olarak birbirine benzeyen çeşitlerin giderek artması ayırt etmeyi zorlaştırmaktadır. Pirinç üretimiyle uğraşan insanların bile zaman zaman pirinç çeşitlerini ayırt etmek konusunda güçlük yaşadıklarını biliyorum.
Bir pirincin çeşidinin dış görünüşünden tespit edilememesi durumunda laboratuvar ortamında pirincin bazı özelliklerine bakılarak çeşit anlaşılmaya çalışılır. Bu özellikler pirincin pişmiş tane uzunluğu, jel konsistensi, jelatinleşme sıcaklığı, amiloz içeriği, pişme süresi, su kaldırma oranıdır.
Ülkemizde çok sayıda pirinç çeşidi üretilmekte, ithal edilmektedir. Bu çeşitlerden bir kısmı ambalaj içerisinde, bir kısmı ise dökme pirinç olarak satılmaktadır. Önemli bir miktarda pirinç çeşidi de toptan satılarak lokanta, aşevi ve kurum yemekhanelerinde kullanılmaktadır. Ayrıca çeşit adı belirtilmeden satılan pek çok ithal ve yerli pirinç de söz konusudur.
Bu yazıda ülkemizde marketlerde ve internet sitelerinde satılan belli başlı pirinç çeşitlerini çektiğim fotoğraflar anlatmak istiyorum.
BALDO PİRİNÇ
baldo pirinç
Baldo 1977 yılında İtalya’da ıslah edilmiş, ülkemizde de yaygın olarak üretilen ve tüketilen bir pirinç çeşididir. İtalyan yemeği risotto yapımında kullanılan arborio pirinci ile stripe 136 melezinden geliştirilen bir çeşittir. Baldo pirinç beyaz göbekli tombul yapısıyla arborio pirince oldukça benzerdir. Nefis bir pilavlık çeşit olduğu konusunda sanıyorum hemfikirizdir.
OSMANCIK-97 PİRİNÇ
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün ülkemiz şartlarında verimi yüksek ve istenilen özelliklerde bir pirinç çeşidi oluşturma çabası 1997 yılında sonuçlandı. Geliştirilen yeni pirinç çeşidine Çorum ili Osmancık ilçesinin adı verildi ve bu pirinç Osmancık-97 çeşidi olarak tescil edildi. Rocca X Europa melezinden geliştirilmiştir. Yabancı pirinçlerle rekabet edebilecek düzeydeki verimliliği , yüksek kalitesi ve lezzetiyle yerli pirinç üretimimizi oldukça arttırmıştır. Türkiye’nin her yerinde yetiştirilen ve en çok ekilen pirinç çeşididir.
BASMATİ PİRİNÇ
Yasemin pirinciyle beraber dünyada en çok bilinen ve en çok tüketilen aromatik pirinçtir. Hindistan ve Pakistan da yetişir. Hintçe “koku kraliçesi” anlamına gelir. Basmati pirinci piştikçe enine değil boylamasına büyür, kuru yapılı bir pirinçtir.
JASMİNE PİRİNÇ
Tayland, Vietnam, Kamboçya ve Laos’ta yetiştirilmektedir. Basmati pirincinden farklı olarak piştiğinde nemli ve yumuşak bir hal alır. Yasemin ve Basmati pirinçleri besin içerikleri açısından diğer pirinç çeşitleriyle neredeyse eşdeğerdirler. Jasmine pirinci piştikten sonraki yumuşak yapısı nedeniyle çubuklara daha rahat tutunurlar.
Hangisini beğeniyorsun derseniz ben basmati pirincinin pilavda kuru, çerez gibi yapısını çok beğendim 🙂
ARBORİO PİRİNÇ
İri yapılı yüksek nişastalı bir İtalyan pirincidir. Sıvı ve baharatları iyi emmesiyle İtalyan yemeği risottoya en uygun pirinç çeşitlerinden biridir. (Risotto yapımında Carnaroli pirinç çeşidi de kullanıyor ama ülkemizde satışına rastlamadım).
Arborio pirincin çeşit özelliği olan göbeğindeki tebeşirleşmiş yapı, pişirme yönteminin de etkisiyle kremamsı dokuyu sağlar, aynı zamanda dişe gelir (al dante) olmasını da olanaklı kılar.
CAMMEO PİRİNÇ
Roma x Baldo melezi bir italyan pirinç çeşididir. 2014 yılından beri ülkemizde de üretilmekte aynı zamanda ithal de edilmektedir. Baldoya benzer özelliklere sahip bir pirinçtir.
LUNA PİRİNÇ
Ülkemizde de ekimi yapılmakta olan uygun fiyatıyla dikkati çeken bir pirinçtir. Hastalıklara dayanıklı, verimi yüksek bir çeltik çeşididir.
Bunlara ek olarak :
Karakılçık, Sarıkılçık gibi yerli pirinç çeşitlerimizi coğrafi işaret pirinçlerimiz başlıklı yazım da bulabilirsiniz.
“Uluslararası Pirinç Araştırma Enstitüsü (Irri) ” 1960 yılında kurulmuş merkezi Filipinler’de bulunan uluslararası bir tarımsal araştırma ve eğitim kuruluşudur. Enstitünün 17 pirinç yetiştirici ülkede ofisi ve bir “Pirinç Gen Bankası” bulunmaktadır. Dünyanın her yanındaki ülkeler, pirinç çeşitlerini bu bankaya göndererek, hem güvenle saklanmalarını hem de kamu yararı için kullanılmalarını sağlamaktadır. Banka Aralık 2019 tarihi itibariyle 132.000′ nin üzerinde farklı pirinç tohumunu (yabani çeşitler dahil) muhafaza ettiğini açıklanmıştır.
Tüketici olarak, bazı pirinç çeşitlerini kolaylıkla tanıyabilir ve birbirlerinden ayırt edebiliriz. Ancak zamanla ıslah ve melezleme çalışmalarıyla morfolojik olarak birbirine benzeyen çeşitlerin giderek artması ayırt etmeyi zorlaştırmaktadır. Pirinç üretimiyle uğraşan insanların bile zaman zaman pirinç çeşitlerini ayırt etmek konusunda güçlük yaşadıklarını biliyorum.
Bir pirincin çeşidinin dış görünüşünden tespit edilememesi durumunda laboratuvar ortamında pirincin bazı özelliklerine bakılarak çeşit anlaşılmaya çalışılır. Bu özellikler pirincin pişmiş tane uzunluğu, jel konsistensi, jelatinleşme sıcaklığı, amiloz içeriği, pişme süresi, su kaldırma oranıdır.
Ülkemizde çok sayıda pirinç çeşidi üretilmekte, ithal edilmektedir. Bu çeşitlerden bir kısmı ambalaj içerisinde, bir kısmı ise dökme pirinç olarak satılmaktadır. Önemli bir miktarda pirinç çeşidi de toptan satılarak lokanta, aşevi ve kurum yemekhanelerinde kullanılmaktadır. Ayrıca çeşit adı belirtilmeden satılan pek çok ithal ve yerli pirinç de söz konusudur.
Bu yazıda ülkemizde marketlerde ve internet sitelerinde satılan belli başlı pirinç çeşitlerini çektiğim fotoğraflar anlatmak istiyorum.
BALDO PİRİNÇ
Baldo 1977 yılında İtalya’da ıslah edilmiş, ülkemizde de yaygın olarak üretilen ve tüketilen bir pirinç çeşididir. İtalyan yemeği risotto yapımında kullanılan arborio pirinci ile stripe 136 melezinden geliştirilen bir çeşittir. Baldo pirinç beyaz göbekli tombul yapısıyla arborio pirince oldukça benzerdir. Nefis bir pilavlık çeşit olduğu konusunda sanıyorum hemfikirizdir.
OSMANCIK-97 PİRİNÇ
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün ülkemiz şartlarında verimi yüksek ve istenilen özelliklerde bir pirinç çeşidi oluşturma çabası 1997 yılında sonuçlandı. Geliştirilen yeni pirinç çeşidine Çorum ili Osmancık ilçesinin adı verildi ve bu pirinç Osmancık-97 çeşidi olarak tescil edildi. Rocca X Europa melezinden geliştirilmiştir. Yabancı pirinçlerle rekabet edebilecek düzeydeki verimliliği , yüksek kalitesi ve lezzetiyle yerli pirinç üretimimizi oldukça arttırmıştır. Türkiye’nin her yerinde yetiştirilen ve en çok ekilen pirinç çeşididir.
BASMATİ PİRİNÇ
Yasemin pirinciyle beraber dünyada en çok bilinen ve en çok tüketilen aromatik pirinçtir. Hindistan ve Pakistan da yetişir. Hintçe “koku kraliçesi” anlamına gelir. Basmati pirinci piştikçe enine değil boylamasına büyür, kuru yapılı bir pirinçtir.
JASMİNE PİRİNÇ
Tayland, Vietnam, Kamboçya ve Laos’ta yetiştirilmektedir. Basmati pirincinden farklı olarak piştiğinde nemli ve yumuşak bir hal alır. Yasemin ve Basmati pirinçleri besin içerikleri açısından diğer pirinç çeşitleriyle neredeyse eşdeğerdirler. Jasmine pirinci piştikten sonraki yumuşak yapısı nedeniyle çubuklara daha rahat tutunurlar.
Hangisini beğeniyorsun derseniz ben basmati pirincinin pilavda kuru, çerez gibi yapısını çok beğendim 🙂
ARBORİO PİRİNÇ
İri yapılı yüksek nişastalı bir İtalyan pirincidir. Sıvı ve baharatları iyi emmesiyle İtalyan yemeği risottoya en uygun pirinç çeşitlerinden biridir. (Risotto yapımında Carnaroli pirinç çeşidi de kullanıyor ama ülkemizde satışına rastlamadım).
Arborio pirincin çeşit özelliği olan göbeğindeki tebeşirleşmiş yapı, pişirme yönteminin de etkisiyle kremamsı dokuyu sağlar, aynı zamanda dişe gelir (al dante) olmasını da olanaklı kılar.
CAMMEO PİRİNÇ
Roma x Baldo melezi bir italyan pirinç çeşididir. 2014 yılından beri ülkemizde de üretilmekte aynı zamanda ithal de edilmektedir. Baldoya benzer özelliklere sahip bir pirinçtir.
LUNA PİRİNÇ
Ülkemizde de ekimi yapılmakta olan uygun fiyatıyla dikkati çeken bir pirinçtir. Hastalıklara dayanıklı, verimi yüksek bir çeltik çeşididir.
Bunlara ek olarak :
Karakılçık, Sarıkılçık gibi yerli pirinç çeşitlerimizi coğrafi işaret pirinçlerimiz başlıklı yazım da bulabilirsiniz.
Kaynaklar